Czytanie książek kojarzy się dzieciom z nudnym, szkolnym obowiązkiem. To trudne zmienić nastawienie najmłodszych tak, by sami poczuli potrzebę czytania. Jednak należy się zastanowić, kiedy w życiu lubimy coś robić? Odpowiedź bowiem jest prosta-wtedy, gdy sprawia nam to przyjemność. Kluczem tutaj będzie zmiana podejścia dziecka do samej czynności jaką jest czytanie i wykształcenie w nim motywacji.
Skąd ta niechęć?
Są dzieci, które nie lubią czytać. Uciekają już na sam widok książki. Kojarzy im się to ze żmudnym obowiązkiem. Być może twoje dziecko nie opanowało jeszcze techniki czytania; przyczyną może być również dysleksja czy zaburzenie widzenia. Rozwiązanie może być wybór okazać się bardzo proste - wybór odpowiedniej poradni psychologiczno-pedagogicznej bądź okulisty. Zwróć uwagę na to, czy Twoje dziecko czyta w skupieniu. Może ma problem z uważnością i szybko się rozprasza- jeśli tak, wypróbuj trening koncentracji. Najczęściej jednak okazuje się, że dla dzieci książki są po prostu nudne, zbyt obszerne, mają za małe literki, często zbyt małe ilustracje, jednolity tekst. A to co najbardziej odpycha młodych czytelników to przymus: „Nie wyjdziesz dopóki nie dokończysz rozdziału!” „Za karę przeczytasz trzy dodatkowe rozdziały!”. Skoro dziecko słyszy, że czytanie jest karą zaczyna tego unikać. Warto zastanowić się nad tym, czy dzieci w ogóle wiedzą po co mają czytać książki. Przedstaw mu zalety czytania, zainspiruj książką, bądź wzorem do naśladowania… Według badań te dzieci, które w swym najbliższym otoczeniu widzą czytających dorosłych chętniej sięgają po lekturę[1]. No właśnie. A Ty? Czy Ty czytasz książki? ;)
Korzyści
Dzieci, które obcują z pięknymi, zachwycającymi książkami rozwijają się pełniej. Mają bogate wnętrza, są otwarte i zdolne do rozumienia siebie i innych. Rozumieją zależności przyczynowo-skutkowe, mają ogromną wiedzę o świecie i wielką wyobraźnię. Posiadają urozmaicone słownictwo oraz zdolność do myślenia twórczego. Jeśli czytacie razem z dzieckiem umacniacie waszą więź emocjonalną oraz dajesz poczucie bezpieczeństwa. Dla dziecka, które odkryje magię czytania jest to czas relaksu, odreagowania napięć z całego dnia. Książka może zainspirować do działania, zachęcić do odkrycia własnych zainteresowań. I wreszcie-ona naprawdę może być przyjemnością.
Motywacja do czytania
Istnieje wiele możliwości by zachęcić najmłodszych do czytania. Poniżej kilka propozycji, które mogą być poddane modyfikacji w zależności od warunków i zasad panujących w waszych domach.
Wzór Pokaż dziecku swoją chęć do czytania. Nikt tak dobrze nie obserwuje i naśladuje jak dziecko. Opowiedz mu ciekawy fragment, daj zobaczyć okładkę, porozmawiajcie o niej.
Selekcja Zwróć uwagę aby książka była dopasowana do wieku dziecka. Zarówno pod względem wizualnym (dla młodszych dzieci większy tekst, duże ilustracje) jak i zainteresowań.
Alternatywa Jeśli dziecko nie może się przekonać do książki zacznij od komiksu lub czasopisma. Możecie wypróbować też e-booki, czyli publikacje w formie elektronicznej.
Emocje Jeśli czytasz dziecku, spróbuj wczuć się w historię. Mów głośniej, ciszej, krzyknij, naśladuj głosy. Dziecko wejdzie w ten świat razem z tobą i rozbudzi swoją ciekawość.
Wybór Daj dziecku możliwość wyboru własnej książki. Odwiedźcie księgarnie lub bibliotekę. Niech wybierze zgodnie ze swoimi upodobaniami, zainteresowaniami. Jeżeli wybierze tylko ze względu na obrazki lub tytuł- nie złość się. Ważne, że po nią sięgnął.
Powód Jeżeli chcesz, by dziecko przeczytało daną pozycję- powiedz mu dlaczego ci na tym zależy. Może chcesz by poznało ważne postaci bądź zapoznało się z wydarzeniem historycznym? Wytłumacz korzyści z tego płynące. Dzieci chcą dowiadywać się rzeczy ciekawych. Muszą wiedzieć, że celem jest zdobycie potrzebnych informacji.
Okazje Stwarzaj jak najwięcej okazji do czytania. Zaproponuj gry, które wymagają od dziecka przeczytania instrukcji. Możecie też upiec ciasteczka korzystając z przepisu.
Cierpliwość Jeżeli dziecko dopiero zaczyna czytać, nie zniechęcaj go pośpieszaniem i upominaniem. Wytykanie błędów to najkrótsza droga do uprzedzenia.
Koncentracja Niestety dzieci mają duży problem ze skupieniem się na danej rzeczy przez dłuższy czas. Jedną z najczęstszych trudności, które pojawiają się w procesie czytania jest brak koncentracji. Zacznijcie pracować nad jej poprawą.
Motywacja Chwal, jeśli widzisz postępy w czytaniu. Rozmawiajcie o przeczytanych pozycjach. Zachęcaj do odkrywania nowych.
Kreatywność Możesz zainteresować dziecko książką wykonaną własnoręcznie, dokleić wspólne zdjęcia, poopisywać. Ciekawość będzie silniejsza i dziecko zrobi wszystko, by wiedzieć co tam jest napisane. Dobrym pomysłem jest również wykonanie przez dziecko własnej zakładki do książki. Może użyć kredek, flamastrów, farbek, skrawków materiałów- będzie jedyna w swoim rodzaju.
Unikanie przymusu Jeśli dziecko po kilku stronach zaczyna się męczyć i marudzić- daj mu możliwość odłożenia książki. Nie zmuszaj do skończenia danej strony czy rozdziału. Może ta tematyka zupełnie go nie interesuje, a może to gorszy dzień i sięgnie po nią za jakiś czas[2].
Spróbujmy rozbudzić w dzieciach zamiłowanie do lektury. Zapewnijmy im w ten sposób pełny i harmonijny rozwój. Przekonajmy, że książka to pewien przewodnik, z którym mogą odkrywać świat i iść przez życie. Często okazuje się, że wystarczy być cierpliwym i w odpowiedni sposób zmotywować dziecko, by odkryło w sobie chęć czytania.
[1] Chandler, F. (2011). Pomagamy dziecku w nauce czytania i pisania. Poznań: Publicat. [2] Jak zachęcić dziecko do czytania (2019). Pobrano z: https://www.babyboom.pl/przedszkolak/cwiczenia/jak-zachecic-dziecko-do-czytania-15-sposobow
#czytanie #zachęcićdoczytania #lektura #problemyszkolne #ćwiczenia #motywacja #siemachaspotkielce #siemacha
Autor artykułu:
Monika Żak
pedagog logopeda